Việc ghi nhớ bảng tuần hoàn hóa học là việc không hề xa lạ gì đối với nhiều đối tượng học sinh từ cấp trung học cơ sở lên trung học phổ thông nữa. Ghi nhớ bảng tuần hoàn hóa học là một công việc bắt buộc. Nó sinh có giúp thể giải đáp được những câu hỏi trong bộ môn hóa học. Tuy nhiên để có thể ghi nhớ được hết những nguyên tố cũng như khối lượng mon rắc rối trong bảng tuần hoàn thì không phải là việc dễ dàng. Trong bài viết dưới đây chúng tôi sẽ cung cấp đến các bạn một số mẹo ghi nhớ nhanh bảng tuần hoàn hóa học giúp các bạn học tập được tốt hơn.

I. Tìm hiểu về bảng tuần hoàn Mendeleev

1. Bảng tuần hòan Mendeleev

Chúng ta cần biết, bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học là một phát minh của nhà hóa học Dimitri Mendeleev người Nga. Bảng tuần hoàn được phát minh vào năm 1869. Là phương pháp hiển thị các nguyên tố hóa học theo dạng bảng.

Dimitri Mendeleev với mục đích sử dụng bảng để biểu thị lại một cách có quy luật và chu kỳ của các thuộc tính của các nguyên tố hóa học. Từ đó giúp người đọc dễ hình dung, dễ đọc, dễ thuộc và dễ hiểu hơn. Bởi vì có nhiều nguyên tố hóa học mới được phát hiện ngay sau đó mà bảng tuần hoàn hóa học đã được mở rộng ra và tinh chỉnh theo thời gian. Mặc dù có một vài thay đổi nhất định. Nhưng các hình thức cơ bản vẫn giống với bảng tuần hoàn được phát minh ban đầu bởi Mendeleev.

Ý nghĩa và mục đích sử dụng lớn nhất của bảng tuần hoàn hóa học Mendeleev là dựa trên vị trí trên bảng của một nguyên tố hóa học mà ta có khả năng dự đoán được tính chất của nó. Nếu xét theo chiều ngang dọc theo các hàng thì thuộc tính của các nguyên tố hóa học sẽ khác với xét chiều dọc của cột bảng. Bảng tuần hoàn hóa học của Mendenleev không chỉ được sử dụng phổ biến trong các lĩnh vực hóa học. Mà còn được sử dụng ở cả các lĩnh vực vật lý, sinh học, kỹ thuật và công nghiệp.

2. Cách sử dụng bảng tuần hoàn hóa học

2.1 Trạng thái ở nhiệt độ và áp suất tiêu chuẩn

Đối với những nguyên tử có màu đỏ: Biểu hiện cho chất khí ở nhiệt độ và áp suất đạt tiêu chuẩn.

Còn những nguyên tử màu xanh lục: Biểu thị cho chất lỏng ở nhiệt độ, áp suất đạt tiêu chuẩn.

Những nguyên tử có màu đen: Biểu thị cho chất rắn ở nhiệt độ và áp suất đạt tiêu chuẩn.

2.2 Tỷ lệ xuất hiện tự nhiên

Một số ký hiệu trong bảng tuần hoàn bạn cần biết:

Trong bảng nguyên tố hóa học có tất cả là 118 nguyên tố đầy đủ. Vì vậy để có thể nhớ được hết là điều không hề đơn giản. Bởi đối với mỗi nguyên tố hóa học sẽ có một số nguyên tử và ký hiệu rất riêng biệt cần phải ghi nhớ để không nhầm lẫn. Vì vậy để có thể ghi nhớ được bảng tuần hoàn hóa học Mendeleev thì bạn cần phải tìm ra những phương pháp học hiệu quả nhất.

II. Mẹo ghi nhớ bảng tuần hoàn hóa học Mendeleev

Dưới đây chúng tôi sẽ hướng dẫn các bạn một số mẹo để ghi nhớ bảng tuần hoàn hóa học Mendeleev một cách nhanh và đơn giản nhất mà ai cũng có thể áp dụng được.

1. Nghiên cứu bảng tuần hoàn Mendeleev

1.1 Xác định các thành phần giống nhau của các nguyên tố

Ở trong bảng tuần hoàn hóa học, thì ở mỗi ô sẽ ghi một tên nguyên tố hóa học cùng với các thuộc tính, tên gọi và thành phần riêng biệt của riêng nguyên tố đó. Chính vì lý do đó mà để có thể nghiên cứu về bảng tuần hoàn thì bạn cần phải biết được tên nguyên tố, số nguyên tử cùng với ký hiệu hóa học. Những thông tin này đều được ghi một cách đầy đủ và khoa học trong các ô nguyên tố đó nên việc ghi nhớ sẽ dễ dàng hơn rất nhiều.

1.2 Tìm hiểu một vài nguyên tố mỗi ngày

Lời khuyên để có thể ghi nhớ nhanh bảng tuần hoàn hóa học là bạn nên bắt đầu học ghi nhớ 10 nguyên tố đầu tiên ở trong bảng tuần hoàn. Học và thành thạo cả 10 nguyên tố đầu tiên rồi thì bạn có thể chuyển sang tìm hiểu 10 nguyên tố tiếp theo. Học xong 10 nguyên tố tiếp theo thì bạn quay lại học 10 nguyên tố đầu tiên. 

Bạn cứ tiếp tục học lần lượt các nguyên tố hóa học còn lại theo cách này thì dần dần bạn sẽ học được hết tất cả 118 nguyên tố. Với cách học này thì bạn có thể ghi nhớ một cách nhanh hơn và không dễ quên đâu nhé.

1.3 In ra một bản photo của bảng tuần hoàn hóa học

Đây cũng là một cách làm rất hay để bạn có thể ghi nhớ nhanh bảng tuần hoàn hóa học. Với bản photo này thì bạn có thể gấp gọn và đi nhiều nơi để dễ dàng tranh thủ học tập một cách thuận tiện và dễ dàng hơn. Có thể in thành nhiều bảng khác nhau và cất vào balo hay túi để có thể mang đến mọi chỗ và khi nào cần sử dụng liền có thể sử dụng được.

Ngoài việc in ra các bản photo để học dễ dàng hơn. Bạn có thể chụp ảnh qua điện thoại hoặc máy tính để sử dụng học mọi lúc mọi nơi một cách hiệu quả nhất.

1.4 Tạo các thẻ flashcard cho từng ô nguyên tố

Khi sử dụng thẻ flashcard để ghi nhớ bảng tuần hoàn thì bạn có thể dùng như sau. Một mặt trước của thẻ flashcard bạn có thể ghi tên nguyên tố cùng với số nguyên tử của nó. Mặt flashcard còn lại sẽ dùng để ghi các thông tin đầy đủ của nguyên tố đó như sắt, đồng, bạc… Bạn cũng có thể ghi đầy đủ các thuộc tính khác của nguyên tố để có thể ghi nhớ đầy đủ hơn.

1.5 Chia bảng thành các phần nhỏ dễ học

Nếu thấy học cả bảng tuần hoàn sẽ khó thuộc hơn thì bạn có thể chia bảng thành các hàng, các cột, các nhóm hay khối để dễ dàng học hơn. Bạn nên dành thời gian để tìm ra cách phân chia sao cho phù hợp nhất.

1.6 Kiểm tra lại các nguyên tố đã học vào lúc rảnh

Việc học nhồi nhét một lúc quá nhiều các nguyên tố hóa học thường không mang lại kết quả cao. Vì vậy mà bạn nên học từ từ, từng ít một, học vào bất cứ khi nào rảnh. Khi học xong thì cũng cần phải tự ôn lại những nguyên tố cũ đã học để tránh quên mất khi không sử dụng.

2. Sử dụng phương pháp ghi nhớ

2.1 Viết cụm từ giúp bạn ghi nhớ nguyên tố dễ hơn

Để có thể ghi nhớ các nguyên tố một cách đơn giản hơn thì bạn có thể sử dụng các cụm từ hay một câu chuyện có liên quan đến nguyên tố đó. Tuy nhiên các cụm từ miêu tả hay câu chuyện cần phải thật ngắn gọn và xúc tích để có thể nhớ được tên, thuộc tính cũng như ký hiệu của nguyên tố.

Ví dụ như: Nguyên tố Ag hoặc kim loại bạc Argentum được đặt thành Argentina. Vì đất nước này có rất nhiều bạc nên khi người Tây Ban Nha định cư tại đây đã đặt tên như vậy. Bạn cũng có thể nghĩ ra nhiều cách minh họa và ví von độc đáo hơn để có thể ghi nhớ nhanh các nguyên tố.

2.2. Liên kết các nguyên tố với mỗi hình ảnh cụ thể

Các nghiên cứu đã chứng minh việc sử dụng hình ảnh sẽ giúp bạn dễ dàng ghi nhớ hơn là sử dụng các ký hiệu khô khan. Mỗi một nguyên tố riêng biệt cần sử dụng với một hình ảnh có ý nghĩa liên quan.

2.3 Học bảng tuần hoàn bằng lời bài hát

Mẹo học bảng tuần hoàn bằng lời bài hát cũng là một cách rất hay. Nó giúp bạn có thể dễ dàng ghi nhớ được các nguyên tố hóa học. Bạn có thể sáng tạo một bài hát có vần điệu dễ thuộc và soạn lời thành tên của các nguyên tố cho dễ học thuộc.

3. Ôn luyện lại những kiến thức đã học

3.1 Ghi lại bảng tuần hoàn hóa học bằng trí nhớ của bạn

Sau khi bạn đã ghi nhớ được hết các ô nguyên tố ở trong bảng hóa học thì bạn có thể kiểm tra lại khả năng ghi nhớ của mình bằng nhiều cách. Bạn có thể sử dụng một bảng tuần hoàn có các ô còn trống sau đó điền vào các nguyên tố hóa học với các thuộc tính riêng biệt của nó. 

Khi điền xong thì bạn có thể đem so sánh với bản gốc xem có sai sót chỗ nào hay không và bạn đã nhớ được chính xác những ô nào rồi. Khi đó thì bạn có thể ôn luyện lại những ô chưa thuộc một lần nữa và cứ thực hiện ôn tập lại nhiều lần cho đến khi ghi nhỡ nhuần nhuyễn.

3.2 Học bảng tuần hoàn qua các ứng dụng thông minh

Với sự phát triển và phổ biến của những ứng dụng trên điện thoại thông minh ngày nay. Bạn hoàn toàn có thể áp dụng chúng để ghi nhớ và ôn luyện bảng tuần hoàn óa học. Có một số ứng dụng giúp bạn ghi nhớ được bảng tuần hoàn bằng các trò chơi online, video hướng dẫn học online…. Bạn chỉ cần tải các ứng dụng về điện thoại, máy tính để sử dụng những lúc rảnh là được.

III. Các mẹo để đọc nhanh bảng tuần hoàn lớp 8

Đối với nhiều học sinh lớp 8 thì thường cảm thấy rất khó khăn để có thể đọc và hiểu được bảng tuần hoàn hóa học. Dưới đây chúng tôi sẽ đưa đến một số cách hay. Giúp các em có thể đọc nhanh bảng tuần hoàn nhé.

1. Nhận biết được cấu trúc của bảng tuần hoàn hóa học

1.1 Đọc bảng tuần hoàn từ trái sang phải

Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn là theo số nguyên tử của mỗi nguyên tố. Các số nguyên tử có xu hướng hoạt động tăng lên khi di chuyển qua và xuống của bảng tuần hoàn. Chính vì vậy mà chỉ cần nhìn vị trí đứng của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn. Bạn cũng có thể biết được nhiều thuộc tính quan trọng của nguyên tố đó rồi. Việc đọc bảng tuần hoàn từ trái sang phải sẽ giúp bạn dễ hiểu và nhanh nhận biết được các nguyên tố hơn.

1.2 Nhận biết các nhóm có chung tính chất hóa học và vật lý

Nếu chú ý thì sẽ thấy các nguyên tố đứng cùng cột dọc sẽ có cùng một màu giống nhau. Nhận biết dấu hiệu này giúp bạn có khả năng đoán được, so sánh các nguyên tố nào có tính chất hóa học và vật lý gần giống với nhau. Dựa vào đó thì bạn cũng có thể biết được cách hoạt động của chúng.

2. Nghiên cứu các nguyên tố

2.1 Nhận biết ký hiệu hóa học của các nguyên tố

Ở giữa ô nguyên tố sẽ có ghi ký hiệu hóa học của các nguyên tố bằng cỡ chữ lớn. Trong các phương trình hóa học hay các bài toán thí nghiệm thì người ta sẽ sử dụng các ký hiệu này. Tất cả các ký hiệu đều được thể hiện bằng chữ Latin. Ví dụ Helium sẽ được ký hiệu là He, sắt iron là Fe…

2.2 Số nguyên tử và tên đầy đủ của nguyên tố

Ở đầu ô nguyên tố sẽ thường ghi số nguyên tử của các nguyên tố hóa học. Các số nguyên tử này sẽ được ghi từ 1 đến 118 và là các số nguyên. Bên cạnh đó thì ngay dưới ký hiệu nguyên tử cũng sẽ xuất hiện tên đầy đủ của guyên tố để người học có thể học dễ dàng hơn.

Như vậy, trong bài viết trên chúng tôi đã cung cấp đến các bạn những thông tin cực bổ ích liên quan đến một số mẹo ghi nhớ nhanh bảng tuần hoàn hóa học. Hy vọng sau khi tham khảo bài viết này các bạn sẽ có thêm nhiều cách hay để có thể hiểu và ghi nhớ được bảng tuần hoàn hóa học để phục vụ cho môn hóa.