FDI là một trong những nhân tố quan trọng tác động đến sự phát triển của một doanh nghiệp, một đất nước. Chỉ số GDP cũng phụ thuộc rất nhiều vào nguồn vốn FDI. Vậy FDI và GDP là gì? Nên áp dụng như thế nào mới hợp lý và mang lại hiệu quả tốt nhất? Trong bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ mang đến cho bạn đọc những thông tin chi tiết và cụ thể nhất. Mời các bạn cùng tham khảo!

Để hiểu rõ FDI và GDP, chúng ta cần tìm hiểu lần lượt về 2 vấn đề này!

I. FDI là gì?

Trước khi biết được vai trò, sự ảnh hưởng của FDI đến sự phát triển của doanh nghiệp như thế nào, chúng ta cần biết được khái niệm và bản chất của FDI là gì.

1. Khái niệm FDI

Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) là khi một công ty sở hữu một công ty khác ở một quốc gia khác. Vốn đầu tư nước ngoài khác với khi các công ty chỉ bỏ tiền vào công ty ở một quốc gia khác. Đây là khái niệm danh mục đầu tư. Còn đối với FDI, các công ty nước ngoài tham gia trực tiếp vào hoạt động hàng ngày ở quốc gia khác. Điều này có nghĩa là họ không chỉ mang theo tiền mà còn cả kiến thức, kỹ năng và công nghệ áp dụng vào công ty được nhận vốn FDI.

Rất nhiều nhà kinh tế thực sự thích FDI. Ý tưởng khi các công ty quốc tế ra đời, họ có thể làm rung chuyển một ngành công nghiệp hiện có, bởi vì họ đang mang đến sự cạnh tranh cho các công ty trong nước đã tồn tại hoặc có thể tạo ra các ngành hoàn toàn mới. FDI cũng có thể củng cố nền kinh tế địa phương bằng cách tạo việc làm mới và tăng thu thuế của chính phủ.

Tóm lại, FDI có những đặc điểm như sau:

2. Bản chất của FDI

Trong thời gian dài hơn, FDI cũng có thể có tác động lan tỏa tích cực lớn. Những thứ như đào tạo công nhân hoặc xây dựng cơ sở hạ tầng vật chất ban đầu chỉ có lợi cho công ty, nhưng xét về lâu dài, toàn bộ nền kinh tế cũng phát triển hơn.

Vốn đầu tư nước ngoài FDI thường là một cam kết dài hạn, vì vậy các quốc gia không phải lo lắng nhiều về việc các công ty nước ngoài đến hoặc rời đi một cách nhanh chóng.

Tuy nhiên, nếu các công ty nước ngoài mua lại hoặc đầu tư để kiểm soát những ngành công nghiệp trọng điểm của một quốc gia, họ sẽ gặp khá nhiều khó khăn. Nguyên nhân bởi vì các ngành công nghiệp chính như viễn thông hoặc vận tải của một đất nước nếu bị kiểm soát có thể có khả năng gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng.

Đặc biệt, nền kinh tế của đất nước có thể thu được nhiều lợi nhuận đang kể ở những giai đoạn đầu. Tuy nhiên, nếu công ty gửi tất cả lợi nhuận cho các nhà đầu tư ở một quốc gia khác trong nhiều năm, đó có thể là lực cản đối với nền kinh tế trong dài hạn.

Chính trị của các doanh nghiệp nhận vốn đầu từ FDI cũng đôi khi lộn xộn. Các tập đoàn quốc tế có rất nhiều quyền lực, và trong nhiều trường hợp, họ sẽ chỉ đồng ý đầu tư vào một quốc gia nếu họ nhận được tiền thưởng lớn của chính phủ, như giảm thuế hoặc đất miễn phí. Và một khi chúng được thành lập, các công ty nước ngoài có thể trở thành một lực lượng thường trực trong chính trị địa phương.

3. Vai trò của FDI đối với sự phát triển nền kinh tế

Đầu tư trực tiếp nước ngoài có vai trò rất quan trọng đối với các nước thị trường đang phát triển và mới nổi. Các công ty của họ cần tài trợ và chuyên môn của các công ty đa quốc gia để mở rộng doanh số bán hàng quốc tế của họ. Đồng thời, qua đó họ có thể được học hỏi và tích lũy thêm kinh nghiệm thuộc nhiều khía cạnh từ các công ty, tập đoàn lớn. Các quốc gia của họ cần đầu tư tư nhân vào cơ sở hạ tầng, năng lượng và nước để tăng việc làm và tiền lương. Các  báo cáo của LHQ cảnh báo rằng biến đổi khí hậu sẽ đạt cho họ những khó khăn nhất.  

Năm 2017, các nước đang phát triển đã nhận được 694 tỷ USD, tương đương 58% tổng vốn FDI toàn cầu. Họ đã nhận được 43 khoản đầu tư trên toàn thế giới. Đầu tư tăng 8% ở châu Á đang phát triển, nhận được 502 tỷ đô la.

Các nền kinh tế phát triển, như  Liên minh châu Âu và Hoa Kỳ, cũng cần vốn đầu tư nước ngoài. Các công ty của họ làm điều đó vì những lý do khác nhau. Hầu hết các khoản đầu tư của các quốc gia này là thông qua  sáp nhập và mua lại giữa các công ty trưởng thành. Các khoản đầu tư của các tập đoàn toàn cầu này là để tái cấu trúc hoặc tập trung vào các doanh nghiệp cốt lõi.

4. Ưu điểm của FDI

Đầu tư trực tiếp nước ngoài  mang lại lợi ích cho nền kinh tế toàn cầu, cũng như các nhà đầu tư và người nhận. Các nhà đầu tư tìm kiếm lợi nhuận tốt nhất với rủi ro ít nhất. Đây động cơ lợi nhuận, không xuất phát và quan tâm đến chính trị cũng như tôn giáo, mọi quốc gia có thể mang lại lợi nhuận đều có cơ hội được đầu tư như nhau.

Đó là một lợi thế cạnh tranh, làm giảm ảnh hưởng của chính trị đến sự phát triển của doanh nghiệp. Kết quả là, lợi nhuận sinh ra rất lớn. Hàng hóa và dịch vụ của họ đi vào thị trường nhanh hơn mà không bị hạn chế vốn FDI.

Nhà đầu tư cá nhân nhận được thêm các lợi ích, đồng thời cũng tối thiểu hóa các nguy cơ, rủi ro xuống mức thấp nhất. FDI đa dạng hóa cổ phần của các công ty bên ngoài một quốc gia, ngành công nghiệp hoặc hệ thống chính trị cụ thể, làm tăng lợi nhuận mà không tăng rủi ro.

Các doanh nghiệp nhận được kinh nghiệm thực tiễn tốt nhất về quản lý, kế toán hoặc hướng dẫn pháp lý từ các nhà đầu tư của họ. Họ có thể kết hợp công nghệ mới nhất cùng những kinh nghiệm thực tiễn để nâng cao lối sống của nhân viên. Điều đó làm tăng mức sống của nhiều người ở nước nhận. 

Một lợi thế khác của FDI là làm giảm được sức ảnh hưởng của sự biến động được tạo ra bởi “tiền nóng”. Đó là khi những người cho vay ngắn hạn và những  người giao dịch tiền tệ rót vốn và thoái vốn nhanh, gây ra tổn thất cho các doanh nghiệp.

5. Nhược điểm của FDI

Các quốc gia không nên cho phép các công ty nước ngoài sở hữu và kiểm soát các công ty thuộc những ngành công nghiệp quan trọng chiến lược của cả nước. Điều đó có thể làm giảm lợi thế so sánh  của quốc gia cùng với những nguy cơ khác có thể gặp phải trong tương lai.

Có một vài ngành công nghiệp không nên cho phép đầu từ FDI, đó là:

Thứ hai, các nhà đầu tư nước ngoài có thể tước đi giá trị kinh doanh của nó mà không cần thêm bất kỳ. Họ có thể bán các phần không có lợi của công ty cho các nhà đầu tư trong nước, ít tinh vi hơn. Họ có thể sử dụng tài sản thế chấp của công ty để nhận các khoản vay địa phương với chi phí thấp. Thay vì tái đầu tư vào đó, họ cho vay lại công ty mẹ. Điều này có thể khiến các công ty trong nước gặp nhiều rủi ro hơn.

II. GDP là gì?

Dựa vào GDP của một đất nước, chúng ta có thể đánh giá tình hình phát triển của đất nước đó. Vậy, GDP là gì?

1. Khái niệm GDP

GDP là viết tắt của cụm từ “Gross Domestic Product”, nghĩa là Tổng sản phẩm quốc nội. GDP thể hiện tổng giá trị tiền tệ của tất cả hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được sản xuất và bán trên thị trường ở một quốc gia trong một khoảng thời gian (thường là 1 năm hoặc 3 tháng).

GDP là thước đo quy mô và sự phát triển, lớn mạnh của nền kinh tế của một quốc gia. Nó cũng được sử dụng để so sánh quy mô của các nền kinh tế khác nhau tại một thời điểm khác nhau.

GDP là thước đo được sử dụng phổ biến nhất của hoạt động kinh tế.

“Gross” trong “Gross Domestic Product” có nghĩa là gì?

“Gross”  nghĩa là “tổng” (trong ” Tổng sản phẩm quốc nội”) cho biết rằng các sản phẩm được tính bất kể việc sử dụng tiếp theo của chúng là gì. Một sản phẩm có thể được sử dụng để tiêu dùng, đầu tư hoặc thay thế một tài sản. Trong mọi trường hợp, “biên lai bán hàng” cuối cùng của sản phẩm sẽ được thêm vào tổng số GDP.

“Product” có nghĩa là gì?

“Product” nghĩa là sản phẩm (trong “Tổng sản phẩm quốc nội “) là viết tắt của sản xuất, hoặc sản lượng kinh tế, của hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được bán trên thị trường.

2. Những loại hàng hóa và dịch vụ được tính vào GDP

Những loại hàng hóa và dịch vụ bao gồm trong GDP là:

Hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được bán lấy tiền. Chỉ tính doanh số của hàng hóa cuối cùng, bởi vì giao dịch liên quan đến hàng hóa được sử dụng để tạo ra hàng hóa cuối cùng (ví dụ: việc mua gỗ được sử dụng để xây dựng ghế) đã được kết hợp vào tổng giá trị hàng hóa cuối cùng (giá mà ghế là đã bán).

3. Những loại hàng hóa và dịch vụ không được tính vào GDP

4. Cách tính GDP

GDP danh nghĩa (hiện tại) so với GDP thực (không đổi)

GDP danh nghĩa (hoặc “GDP hiện tại”) = mệnh giá đầu ra, không có sự điều chỉnh lạm phát

GDP thực (hay “GDP không đổi”) = giá trị sản lượng được điều chỉnh theo lạm phát hoặc giảm phát. Nó cho phép xác định xem giá trị đầu ra có thay đổi hay không và nguyên nhân do sản xuất nhiều hơn hay do giá cả hàng hóa và dịch vụ tăng.

GDP thực (không phải danh nghĩa) được sử dụng để tính tăng trưởng GDP.

GDP có thể được tính theo ba cách: sử dụng phương pháp sản xuất, chi tiêu hoặc thu nhập. Tất cả các phương pháp nên cho kết quả như nhau.

Công thức tính GDP theo phương pháp chi tiêu như sau:

GDP = tiêu dùng tư nhân + tổng đầu tư tư nhân + đầu tư chính phủ + chi tiêu chính phủ + (xuất khẩu – nhập khẩu).

hoặc, được thể hiện trong một công thức:

GDP = C + I + G + (X – M)

GDP tường được tính bởi cơ quan thống kê quốc gia của quốc gia theo tiêu chuẩn quốc tế. 

5. GDP có tác động như thế nào?

GDP tác động đến tài chính cá nhân, đầu tư và tăng trưởng công việc. Các nhà đầu tư nhìn vào tốc độ tăng trưởng của một quốc gia để quyết định xem họ có nên điều chỉnh phân bổ tài sản và rót vốn của mình để đầu tư hay không. Họ cũng so sánh tốc độ tăng trưởng của quốc gia để tìm cơ hội phát triển quốc tế tốt nhất. Họ mua  cổ phần của các công ty đang ở các nước đang phát triển nhanh chóng.

Bởi vậy, có thể nói GDP là thước đo để các nhà đầu tư đánh giá và quyết định hợp tác. Nó có tác động không chỉ đối với cá nhân riêng lẻ, mà còn có ảnh hưởng to lớn đến cả một quốc gia.

6. Tốc độ tăng trưởng GDP là gì? GDP bình quân đầu người là gì?

Tốc độ tăng trưởng GDP đo lường tỷ lệ phần trăm thay đổi trong GDP thực tế (GDP được điều chỉnh theo lạm phát) từ thời kỳ này sang giai đoạn khác. Điển hình là so sánh giữa quý hoặc năm gần nhất và năm trước. Nó có thể là một số dương hoặc âm Nếu tốc độ tăng trưởng là một số  âm, nó chứng tỏ nền kinh tế đang bị co lại và thụt lùi.

GDP bình quân đầu người được tính bằng cách chia GDP danh nghĩa cho tổng dân số của một quốc gia. Nó thể hiện sản lượng kinh tế trung bình (hoặc thu nhập) trên mỗi người trong cả nước. Số lượng dân số là dân số trung bình (hoặc giữa năm) trong cùng năm với con số GDP.

Tuy nhiên, tăng trưởng GDP không phải là tất cả tiêu chí để đánh giá các nền kinh tế đang hoạt động tốt như thế nào.

GDP bình quân đầu người cũng không cho chúng ta biết bất cứ điều gì về cách chia thu nhập đồng đều trong dân số. GDP bình quân đầu người có nghĩa là mọi người trở nên tốt hơn. Tuy nhiên, nó cũng có thể chỉ là sự tăng trưởng của một tầng lớp nào đó, không phải toàn bộ dân số của một quốc gia.

Cuối cùng, có những thứ làm tăng GDP mà không làm cho đất nước tốt hơn. Chiến tranh là một ví dụ (rất nhiều tiền được chi tiêu, do đó GDP tăng lên). Bởi vậy, GDP chỉ là một trong số những tiêu chí để đánh giá sự phát triển của một đất nước.

7. Phân biệt GDP và GNP

GDP là tổng sản phẩm quốc nội. Nó chỉ ra rằng tiêu chí đánh giá và phạm vi được khoanh vùng theo khu vực địa lý. Hàng hóa và dịch vụ được tính vào GDP của đất nước là những sản phẩm được sản xuất trong biên giới của đất nước đó, bất kể do doanh nghiệp của đất nước nào làm chủ. 

Ví dụ: Việc sản xuất của một nhà máy thuộc sở hữu của Nhật Bản tại Việt Nam sẽ được tính là một phần GDP của Việt Nam, không phải GDP của Nhật Bản.

GNP nghĩa là tổng sản phẩm quốc dân. Nó biểu thị tiêu chí tính GNP là dựa trên quốc tịch của hàng hóa và dịch vụ. Mặt hàng và dịch vụ này được tính vào GNP của đất nước phụ thuộc vào quốc tịch của doanh nghiệp sản xuất, dù nó có đặt nhà máy hay trụ sở tại bất cứ đâu. 

Ví dụ: Việc sản xuất của một nhà máy thuộc sở hữu của Nhật Bản tại Việt Nam sẽ được tính là một phần GNP của Nhật Bản, không phải GNP của Việt Nam.

Trên đây là những thông tin chi tiết về FDI và GDP chúng tôi muốn chia sẻ với các bạn độc giả. Hy vọng bài viết của chúng tôi sẽ mang đến cho các bạn nhiều kiến thức bổ ích.