Bên cạnh áo dài thì các mẫu áo tứ thân cũng chính là mẫu trang phục truyền thống của phụ nữ Việt Nam thời xưa. đây chắc chắn là những hình ảnh đã trở nên quá đỗi quen thuộc với phụ nữ kinh bắc thời xưa. Tuy nhiên với sự phát triển của cuộc sống và xã hội ngày nay mà các mẫu áo tứ thân dần trở nên ít xuất hiện hơn và chỉ thường thấy vào các dịp lễ truyền thống hay các ngày đặc biệt mà thôi. Trong bài viết dưới đây chúng tôi sẽ gửi đến các bạn đọc có mong muốn tìm hiểu về trang phục này những thông tin bổ ích và thú vị nhất.

I. Lịch sử ra đời của mẫu áo tứ thân

Khoảng thời gian xuất hiện các mẫu áo tứ thân tại Việt Nam là từ những năm 1920-1930 của thế kỷ 20. Cho đến tận những năm của đầu thế kỷ 20 thì mẫu áo tứ thân vẫn được những phụ nữ ở miền Bắc nước ta sử dụng như một loại trang phục hằng ngày. Tuy nhiên đến thời điểm hiện tại thì chúng ta chỉ có thể thấy những bộ áo tứ thân được xuất hiện vào những ngày lễ hội truyền thống hay là ở trên sân khấu biểu diễn…

Trải qua cả một quá trình hình thành và phát triển nhưng đến tận bây giờ thì cũng chưa ai có thể biết được nguồn gốc chính xác của áo tứ thân. Khi nghiên cứu một số di sản khảo cổ còn sót lại, thì các nhà khảo cổ học đã phát hiện thấy được hình ảnh của những mẫu áo tứ thân được khắc tạc trên các mặt của trống đồng được tạo ra từ cách đây khoảng vài nghìn năm trước.

Nhiều người còn truyền tai nhau một câu chuyện truyền thuyết đó là, trong cuộc kháng chiến chống quân Hán xâm lược nước ta, thì khi ra trận Hai Bà Trưng đã mặc một chiếc áo dài với tà áo giáp vàng. Chính vì vậy mà để bày tỏ lòng tôn kính với vị nữ anh hùng dân tộc này mà người ta mới mặc áo tứ thân để tránh mặc áo hai tà giống bà.

Ngoài ra thì cũng có rất nhiều cách lý giải khác cho nguồn gốc xuất hiện của các mẫu áo tứ thân, nhưng phổ biến nhất vẫn là do các cách thức cũng như vật liệu dệt vải của ông bà ta còn khá thô sơ và chỉ có thể dệt ra được những tấm vải có khổ hẹp. Chính vì vậy mà để có thể tạo thành một chiếc áo hoàn chỉnh thì chỉ còn cách ghép 4 tấm vải lại với nhau, như vậy mà áo tứ thân ra đời.

II. Đặc điểm của mẫu áo tứ thân

Áo tứ thân là mẫu áo truyền thống của dân tộc và thường có những đặc điểm nổi bật sau đây. Đúng với tên gọi là áo tứ thân mà mẫu áo này sẽ có 2 tà áo ở phía trước và 2 tà ở phía sau, áo cũng được may dài qua gối khoảng 20cm. Đối với 2 tà áo phía trước sẽ được may tách nhau theo độ dài nhất định, 2 tà áo phía sau cũng được may làm 2 phần nhưng lại được liên kết với nhau để tạo thành đường sống áo. Hai tà áo phía sau thường được sử dụng những mảnh vải có màu nâu non hoặc màu nâu để may thành. Bởi trong thời kỳ này kỹ thuật dệt may của ông bà ta vẫn đang còn rất thô sơ, chưa phát triển nên chỉ có thể dệt được những tấm vải với khổ nhỏ khoảng 35-40cm. Sau đó ghép các tấm vải lại với nhau để tạo thành một chiếc áo hoàn thiện, cách may này chính là mẫu áo tứ thân.

Mẫu áo tứ thân thường được may với hai vạt và bốn tà, không có khuy áo. Khi mặc áo tứ thân thì người phụ nữ thường chỉ cần mặc áo yếm ở phía bên trong. Áo yếm được phụ nữ thời xưa sử dụng phải là loại áo yếm cánh nhạn, có sẽ sâu xuống dưới hoặc là mẫu áo yếm cổ xây. 

Tùy thuộc vào độ tuổi mà người ta sẽ lựa chọn màu sắc của những áo yếm. Ví dụ những cô gái trẻ tuổi thường sử dụng áo yếm màu thắm ổ, màu hồng còn phụ nữ lớn tuổi sẽ sử dụng áo yếm có màu đậm hơn. Phía bên ngoài áo yếm sẽ là một chiếc áo trắng mỏng. 

Bên cạnh đó thì các cô gái cũng hay sử dụng những chiếc thắt lưng màu xanh để giúp định hình chiếc váy cũng như tạo sự kết hợp giữa áo vạt ngắn với váy đen hoặc là cạp quần. Chiếc dây thắt lưng màu xanh này được sử dụng như một điểm nhấn trang trí cho bộ trang phục thêm nổi bật hơn. Ở phía ngoài cùng thì phụ nữ thời xưa sẽ mặc áo tứ thân với 2 tà áo phía trước được buông xuống tạo sự mềm mại, thướt tha và duyên dáng cho người mặc. Những chiếc áo tứ thân này được kết hợp vô cùng đơn giản nhưng lại không kém phần tinh tế, trang nhã, vừa có thể sử dụng là trang phục mặc hàng ngày mà vẫn có thể mặc để đi chơi đó đây.

Hiện nay, ngoài những ngày lễ truyền thống hay những dịp đặc biệt thì các mẫu áo tứ thân cũng được sử dụng ở những sân khấu truyền thống. Tuy nhiên trang phục áo tứ thân ngày nay vẫn có một số điểm khác biệt. Bên cạnh việc sử dụng những mảnh vảo có màu sẫm để may áo thì người ta còn thiết kế thêm một chiếc khuy tròn để cài áo ở bên nách phải. Vì vậy mà chiếc áo tứ thân trở nên chắc chắn và đẹp mắt hơn rất nhiều.

III. Cách mặc áo tứ thân

Tuy được thiết kế khá đơn giản nhưng hầu hết những mẫu áo tứ thân đều có cách mặc không hề đơn giản và rất phức tạp. Khi mặc áo tứ thân thì bạn phải mặc thêm cả áo yếm ở phía bên trong. Khi thắt yếm thì nên chú ý để thắt chặt một chút để áo có thể ôm sát vào cơ thể để tôn lên vóc dáng đẹp của người phụ nữ. Khi thắt áo yếm hơi lỏng sẽ tạo cảm giác thân hình của bạn không được thanh mảnh, gọn gàng, không thể tôn lên hết vẻ đẹp của chiếc áo cũng như cơ thể của bạn.

Áo tứ thân ở bên ngoài thì bạn nên thắt ở lưng chừng eo, tạo được sự thanh thoát, buông thả thoải mái nhưng vẫn tôn lên vòng eo mảnh khảnh của bạn. Với cách mặc này chắc chắn bạn có thể tạo được vẻ bề ngoài vô cùng nổi bật và ấn tượng với những chiếc áo tứ thân rồi đấy.

IV. Ý nghĩa của mẫu áo tứ thân

Áo tứ thân không chỉ là một loại trang phục hàng ngày của phụ nữ Việt Nam thời xưa mà bản thân nó còn mang rất nhiều ý nghĩa rất đặc biệt và sâu sắc. Thiết kế 2 tà áo phía trước và 2 tà áo phía sau biểu tượng cho hình ảnh của cha mẹ đẻ và cha mẹ chồng. Chiếc áo yếm được sử dụng như một vạt cụt được may ở phía trong  hai vạt áo lớn hơn, đây là hình ảnh tượng trưng cho việc bố mẹ đang ôm ấp và che chở đứa con nhỏ vào lòng. Bên cạnh đó thì thiết kế 5 hạt núi ở 5 vị trí cố định trên thân áo ngoài tác dụng giữ cho nếp áo luôn được gọn gàng và ngay thẳng thì nó cũng chính là hình ảnh tượng trưng cho 5 đạo làm người: nhân, lễ, nghĩa, trí, tín. Hình ảnh hai vạt áo ở phía trước được buộc lại với nhau cũng tượng trưng cho tình cảm vợ chồng keo sơn gắn bó. 

Như vậy, chúng ta có thể thấy rõ những mẫu áo tứ thân không chỉ đơn giản là một loại trang phục được người phụ nữ Việt Nam xưa sử dụng hàng ngày mà nó còn mang rất nhiều hình ảnh rất đẹp. Ông cha ta thông qua việc thiết kế những mẫu áo tứ thân còn muốn truyền bá những tư tưởng và tình cảm tốt đẹp đến với mọi người. Việt Nam đã trải qua bao nhiêu năm thăng trầm trong lịch sử, khiến cho nhiều nền văn hóa của các nước khác được du nhập vào nước ta. Từ đó mà cách ăn mặc của những người phụ nữ Việt Nam cũng ngày càng đổi khác để phù hợp với sự phát triển của xã hội cũng như thế giới. Chính vì vậy mà những hình ảnh quen thuộc, mộc mạc và đơn sơ của người phụ nữ Việt Nam xưa như áo tứ thân, đôi guốc mộc, chiếc yếm đào đã trở nên xa xôi và chỉ còn trong ký ức của rất nhiều người. 

Tuy nhiên những trang phục truyền thống mang nhiều ý nghĩa sâu sắc của nước ta cũng không hẳn là hoàn toàn biến mất. Vì hiện nay ở rất nhiều vùng quê ở nước ta vẫn còn có các cụ già sử dụng những mẫu áo tứ thân được may một cách thủ công để làm trang phục hàng ngày như trước đây.

Dù có nói như thế nào thì những mẫu áo tứ thân vẫn là một trang phục truyền thống của phụ nữ Việt Nam, nó đã trở thành một biểu tượng lịch sự mang rất nhiều ý nghĩa lịch sử sâu sắc. Vì vậy mà chúng ta nên tìm cách để gìn giữ và bảo tồn loại trang phục truyền thống này.

V. Các kiểu áo tứ thân đẹp nhất

Các mẫu áo tứ thân hiện nay vẫn còn xuất hiện trong ngày lễ truyền thống nên việc cải cách thiết kế áo là điều cần thiết. Để đáp ứng nhu cầu thẩm mỹ ngày càng cao của phụ nữ Việt mà áo tứ thân được thiết kế với rất nhiều mẫu mã đa dạng và đẹp mắt khác nhau. Dưới đây là một số kiểu áo tứ thân đẹp mắt và được sử dụng phổ biến hiện nay.

1. Áo dài tứ thân nữ

Các mẫu áo tứ thân không chỉ được thiết kế thành áo đơn giản mà hiện nay nó còn được biến tấu thành những chiếc áo dài tứ thân nữ và rất được ưa chuộng bởi phụ nữ hiện đại. Mẫu áo này giúp người mặc mang vẻ đẹp vô cùng kín đáo, duyên dáng nhưng vẫn không kém phần trẻ trung và tươi mới. Vì vậy mà dù là mẫu áo dài tứ thân truyền thống hay áo dài tứ thân hiện đại thì nó cũng rất được yêu thích.

1.1. Áo dài tứ thân truyền thống

Áo dài tứ thân thực chất là chiếc áo được may dài xuống một chút để tạo thành chiếc váy, phần váy được may rộng có độ xòe, có một chiếc quần ống suông ống dài để mặc phía trong. Khi mặc những chiếc áo dài tứ thân truyền thống thì nó giúp người mặc có thể che được một số khuyết điểm như chân cong, chân to, chân không dài, và tôn dáng người mặc.

Những mẫu áo dài tứ thân truyền thống thường được may bằng chất liệu vải vô cùng mềm mại, tạo cảm giác dễ chịu và thoải mái cho người mặc. Áo dài tứ thân thường có màu sắc trầm như màu nâu, tím, đen,…Áo khoác ngoài thì thường có màu sắc nổi bật hơn để làm điểm nhấn cho trang phục. Quần áo dài được may bằng vải lụa màu đen, có thắt lưng màu vàng nổi bật, tất cả cùng kết hợp với nhau để tạo thành mẫu trang phục giản dị nhưng không kém phần tinh tế. Ngoài ra thì tùy thuộc vào độ tuổi mà người mặc sẽ lựa chọn những chiếc áo yếm có màu sắc khác nhau, từ nổi bật đến trầm ấm,…

1.2 Áo dài tứ thân cách tân

Mẫu áo dài tứ thân cách tân cũng rất được ưa chuộng hiện nay, đây là sự kết hợp giữa vẻ đẹp truyền thống và hiện đại để tạo ra một trang phục nổi bật. Áo dài tứ thân cách tân không sử dụng áo yếm bên trong nên sẽ phải may cổ cao hơn một chút, quần dài bên trong cũng được may nhỏ hơn để giúp người mặc không bị vướng víu như trước. Ngoài ra thì áo dài tứ thân cách tân cũng được thiết kế thêm nhiều họa tiết trang trí bắt mắt, giúp làm nổi bật bộ trang phục.

2. Áo tứ thân miền Bắc

Mẫu áo tứ thân miền Bắc thường mang một vẻ đẹp vô cùng duyên dáng và tinh tế. Áo có phần lưng áo được thiết kế từ 2 tấm vải cùng màu ghép lại với nhau, 2 tà áo phía trước thì may tách rời và có thể thắt lại với nhau trước bụng. Kết hợp với một chiếc quần đĩnh đen có độ rộng như váy, tạo nên bộ trang phục hoàn chỉnh. Khi mặc áo tứ thân miền Bắc thì bạn không thể kết hợp thêm với một chiếc nón quay thao rộng vành được. Nhưng hiện nay thì nón chỉ được sử dụng cho những dịp thật đặc biệt còn thông thường người ta sẽ chỉ sử dụng một chiếc khăn trùm đầu mỏ quạ.

3. Áo dài tứ thân miền Nam

Áo tứ thân miền Nam có thiết kế rất khác biệt so với áo tứ thân của miền Bắc. Thông thường thì áo sẽ gồm có 3 phần riêng biệt gồm áo khoác ngoài, váy đụp và yếm mặc ở phía trong. Phần áo yếm của áo tứ thân miền Nam thường được thiết kế rất kín đáo và có các họa tiết trang trí ở phía trước vô cùng kín đáo. Khác với áo tứ thân miền Bắc thì áo miền Nam thường không có may khuy ở 2 tà áo phía trước mà nó chỉ thiết kế để 2 tà áo thắt lại với nhau ở phía trước.

Về phần váy đụp thì thường được may khá dài nhưng không chạm gót và thường sử dụng những chất liệu vải dày hơn so với quần đĩnh đen và không có độ xòe quá rộng.

4.  Áo yếm tứ thân nữ

Áo yếm tứ thân nữ thật ra là trang phục được mặc phía bên trong của các mẫu áo tứ thân, tuy nhiên nó không nhất thiết với có áo khoác bên ngoài mới được. Áo yếm tứ thân thường được mặc chung với váy xòe ở dưới tạo vẻ đẹp năng động cho trẻ trung cho người phụ nữ. Áo yếm óc những đường cut out rất tinh tế, phần cổ áo được cách điệu với một vài chi tiết trang trí như đính đá để tạo điểm nổi bật. Những kiểu trang phục này thường phù hợp với người có thân hình chuẩn, có thể khoe đường cong cơ thể mà không quá lộ liễu và vẫn giữa được nét đẹp tinh tế, kín đáo.

5. Áo tứ thân cho bé gái

Các mẫu áo tứ thân cũng là trang phục rất phù hợp với các bé gái. Đây có thể là trang phục để các bé sử dụng khi đi diễn văn nghệ, khi đi chơi vào các ngày lễ Tết… Vì là thiết kế mẫu áo tứ thân dành cho các bé gái nên phần nách không bị khoét sâu để tạo sự kín đáo khi mặc. Kết hợp với một chiếc áo khoác dài bên ngoài, tạo cảm giác thoải mái khi mặc cho các bé.

Màu sắc của những mẫu áo tứ thân cho bé gái cũng rất đa dạng và phong phú, bạn có thể thoải mái lựa chọn những màu sắc mà các bé yêu thích nhất. Các họa tiết trang trí trên mẫu áo tứ thân cho các bé gái cũng rất đáng yêu và dễ thương, có thể phù hợp với mọi độ tuổi của các bé.

Như vậy, trong bài viết trên chúng tôi đã cung cấp đến các bạn những thông tin vô cùng bổ ích về các vấn đề liên quan đến mẫu áo tứ thân cũng như gợi ý một số mẫu áo tứ thân đẹp và ấn tượng nhất. Hy vọng sau khi tham khảo bài viết trên các bạn đọc sẽ có thêm nhiều hiểu biết liên quan đến mẫu áo tứ thân truyền thống của dân tộc, cũng như yêu thích hơn mẫu áo này.